وقتی صحبت از سالمندی به میان میآید بیشترین توجه ما به وضعیت سلامت جسمانی سالمندان معطوف میشود و از نیازهای عاطفی آنها غافل میمانیم. در صورتی که اگر نیازهای عاطفی سالمندان به درستی تامین شود و از نظر روحی در وضعیت مطلوبی قرار داشته باشند بیماریها و مشکلات جسمی نیز کمتر آنها را آزار میدهد.
با افزایش سن و پیر شدن سلولهای بدن انواع بیماریها بروز میکند. ناتوانی ذهنی در به خاطر سپردن موضوعات و ناتوانی جسمی برای انجام دادن کارهای شخصی و روزمره هر سالمندی را دچار مشکلات خاصی میکند. در کنار این مشکلات روحیه آنها حساستر شده و نیاز به توجه بیشتری دارند. اگر با سالمندان سروکار دارید و یا پرستار سالمند هستید توجه به نیازهای عاطفی سالمندان را در اولویت قرار دهید.
تا همین چند دهه پیش سالمندان از احترام بسیار زیادی در نزد فرزندان و جوانترها برخوردار بودند. توجه فرزندان به پدر و مادر و خدمت به آنها وظیفه مقدسی محسوب میشد و همه این وظیفه را با رضایت خاطر انجام میدادند. اما در سالهای اخیر و با مدرن شدن زندگی و بیشتر شدن مشغله فرزندان اغلب پدر و مادرها تنها در منزل خود به سر میبرند و نیازهای عاطفی آنها کمتر مورد توجه قرار میگیرد.
درست است که توان جسمی افراد سالمند کمتر شده اما به لحاظ خردمندی و تجربه منبعی بسیار ارزشمند برای جوانها به شمار میآیند و نباید فرصت گفتوگو با آنها را از دست داد. سالمندان میتوانند تجربیات ارزشمند خود را به نسلهای آینده منتقل کنند. آنها دوست دارند در جریان اتفاقات زندگی فرزندانشان باشند و در مواقع نیاز با آنها مشورت بشود. حالا که ارتباطات اجتماعی آنها کم شده انتظار دارند در میان افراد خانواده خود تاثیرگذار باشند و مورد تایید قرار بگیرند.
بیتوجهی فرزندان به پدر و مادر سالخورده حس ناراحتی و غم را در آنها ایجاد میکند. استرس، اضطراب، حس یاس و ناامیدی در سالمندان به دلیل طرد شدن از سوی فرزندان افزایش پیدا میکند در نتیجه گوشهگیری و انزوا را انتخاب میکنند و به مشکلات روحی و افسردگی دچار میشوند.
راهکارهایی برای تامین نیازهای عاطفی سالمندان
وقتی را برای گفتوگو و شنیدن خاطرات افراد سالمند اختصاص دهید. به صحبتهای آنها توجه کنید و از آنها سوال بپرسید تا هم به تقویت حافظه و عملکرد مغزشان کمک شود و هم توجه خود را به آنها نشان دهید. تعامل با جوانان روحیه سالمندان را تقویت میکند.
سالمندان را به بیرون رفتن تشویق کنید. پیادهروی، قدم زدن در پارک، خرید مختصر برای منزل و ملاقات با دوستان و آشنایان باعث میشود سالمندان تعامل بیشتری با دیگران داشته باشند و شرایط روحی آنها بهتر شود.
اگر از نظر جسمی کمتوان هستند و به تنهایی نمیتوانند بیرون بروند شما آنها را همراهی کنید یا دوستان و کسانی را که مایل به دیدارشان هستند به منزل دعوت کنید تا دیدارها تازه شود و با هم صحبت کنند. تاثیر این کار را در روحیه آنها خواهید دید.
یاد گرفتن موضوعات تازه برای سالمندان احساس جوانی و مفید بودن را در آنها تقویت میکند. آنها را تشویق کنید یک فعالیت جدید یاد بگیرند یا کتابهای جدید مطالعه و درباره آن با شما گفتوگو کنند.
ورزش تاثیر بسزایی در روحیه افراد سالمند دارد. آنها را به ورزشهای مناسب دوران سالمندی تشویق کنید. البته در ورزش کردن احتیاط را فراموش نکنند. لازم است سالمندان پیش از ورزش حدود پنج دقیقه بدن خود را با راه رفتن آهسته و نرمشهای سبک گرم کنند. آنها باید حرکات ورزشی را به آرامی انجام دهند تا مشکلی پیش نیاید. اما حواستان باشد در صورت بروز علائمی نظیر درد قفسه سینه، احساس تنگی نفس، سرگیجه، تاری دید، بههمخوردن تعادل بدنی، تهوع و استفراغ فورا به پزشک مراجعه کنید.
از همه مهمتر این است که برای مراقبت از والدین سالخورده که مستقل زندگی می کنند ، سالمند باید با افراد خانواده و فرزندان در ارتباط باشد. سالمندانی که با فرزندان و نوههای خود ارتباط خوبی دارند از روحیه بهتری برخوردارند. مهمانیهای کوچک ترتیب بدهید و با آنها معاشرت کنید. اگر قرار است برای زندگی خود تصمیمی بگیرید یا وسیلهای خریداری کنید پدر و مادر سالمند خود را در جریان قرار دهید تا بدانند نظرشان برایتان مهم است.
به خواستهها و نیازهای عاطفی افراد سالمند رسیدگی کنید تا احساسات منفی از آنها دور شده و حس و حال بهتری جایگزین آن شود.