نوزادان و کودکان برای رشد خود و تولید هموگلوبین در خون نیاز به مصرف آهن دارند. اگر کودکی به کمبود آهن دچار شود، دچار کم‌خونی شده و سلول‌های خونی او نمی‌توانند اکسیژن کافی را به اندام‌های بدن انتقال دهند. اگر کمبود آهن کودک به‌موقع درمان نشود، تاخیر در رشد جسمی و ذهنی او را در پی دارد. قصد داریم در این مقاله اهمیت مصرف آهن در سلامت کودک را بررسی کنیم.
اگر وظیفه
نگهداری کودک در منزل
را بر عهده دارید در این مقاله همراه ما باشید تا با مهم‌ترین منابع آهن برای تامین نیاز کودک به آهن آشنا شوید.
علائم و عوارض کمبود آهن در کودکان
معمولا کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند آهن کافی دریافت می‌کنند. بهتر است برای کودکانی که شیرخشک می‌خورند، شیرخشک غنی‌شده با آهن تهیه کرد. اما زمانی که کودک غذا خوردن را آغاز می‌کند ممکن است به مقدار کافی آهن دریافت نکند و همین مسئله او را در معرض کم‌خونی قرار دهد.
اگر کودک شما بی‌اشتهاست و به آهستگی وزن می‌گیرد، پوست رنگ‌پریده‌ای دارد و بی‌قراری می‌کند دچار کمبود آهن است. کودکانی که آهن کافی دریافت نکرده‌اند از نظر فیزیکی کمتر فعالیت می‌کنند و مراحل رشدشان نیز به کندی انجام می‌شود. خستگی، سرگیجه، سردرد و ضربان قلب نامنظم نیز از دیگر علائم کمبود آهن در کودکان است.
از عوارض کمبود آهن می‌توان به بروز مشکلات در یادگیری، مشکلات رفتاری کودک، ضعف عضلانی، منزوی شدن و تاخیر در انجام مهارت‌های حرکتی اشاره کرد. همچنین کمبود آهن باعث ضعف سیستم ایمنی بدن کودک شده و امکان ابتلا به بیماری‌های واگیردار و عفونی نظیر سرماخوردگی و آنفولانزا را افزایش می‌دهد.
میزان نیاز کودک به آهن
کودک بر حسب سن روزانه به این مقدار مصرف آهن نیاز دارد:
- نوزاد 7 تا 12 ماه: 11 میلی‌گرم در روز
- کودکان 1 تا 3 سال: 7 میلی‌گرم در روز
- کودکان 4 تا 8 سال: 10 میلی‌گرم در روز
- کودکان 9 تا 13 سال: 8 میلی‌گرم در روز
- دختران 14 تا 18 سال: 15 میلی‌گرم در روز
- پسران 14 تا 18 سال: 11 میلی‌گرم در روز
منابع غذایی مهم آهن برای کودک
انواع گوشت شامل گوشت گاو، گوساله، گوسفند، بوقلمون، جوجه، جگر، ماهی، تخم مرغ، دانه‌های غلات، برنج، ماکارونی، نان غنی‌شده، حبوبات شامل عدس، نخود و لوبیا و سبزیجات مانند لوبیا سبز، نخودفرنگی، اسفناج و کلم بروکلی را در برنامه غذایی کودک بگنجانید.
برای جذب بهتر و راحت‌تر آهن، غذاهای حاوی آهن را با ویتامین C مانند گوجه، پرتقال یا فلفل سبز مصرف کنید. برای مثال اسپاگتی را با گوشت و سس گوجه تهیه کنید. این غذا سرشار از آهن است و بیشتر کودکان نیز به آن علاقه دارند.
برای کودکانی که به خوردن گوشت علاقه‌ای ندارند غذاهایی با حبوبات تهیه کنید. با عدس یا لوبیا و برنج یک سوپ ساده و سبک بپزید و آن را پوره کرده و به کودک بدهید. خوراک عدسی یا خوراک لوبیا به همراه نان گندم منبع خوب آهن برای کودکان است که با اضافه کردن کمی آب لیموی تازه ویتامین C آن هم تامین شده و به خوبی جذب بدن کودک می‌شود.
کنسرو تن ماهی حاوی آهن و اسیدهای چرب امگا 3 نیز می‌تواند بخشی از برنامه غذایی کودک شما باشد البته اگر به این ماده غذایی حساسیت نداشته باشد. اضافه کردن سبزیجات در کنار تن ماهی غذای کاملی را در اختیار کودکتان قرار می‌دهد.
صبحانه کودکتان را چند بار در هفته به غلات غنی‌شده یا بلغور جو دوسر اختصاص دهید. در کنار آن از میوه‌های حاوی ویتامین C نظیر توت فرنگی و پرتقال استفاده کنید تا آهن غلات جذب بدن کودک شود.
کشمش، برگه زردآلو، تخمه آفتابگردان و تخمه کدو تنبل منابع خوب آهن هستند و باید از آنها برای میان‌وعده کودک خود استفاده کنید. فقط مراقب باشید کودک در حین خوردن دانه‌ها یا کشمش دچار خفگی نشود.
ممکن است پزشک کودک با انجام یک آزمایش ساده و مشخص شدن فقر آهن برای او مکمل آهن تجویز کند. مکمل را بر اساس دستور پزشک به کودک بدهید و آن را از دسترس کودک دور کنید.